Het verwijderen van een pacemaker na overlijden: alles wat u moet weten

Naast het verdriet en het regelen van de uitvaart zijn er ook praktische en medische zaken die aandacht vragen. Eén daarvan kan het verwijderen van een pacemaker of ICD (implanteerbare cardioverter-defibrillator) zijn. Veel nabestaanden weten niet dat dit noodzakelijk kan zijn en waarom het gebeurt. In dit artikel leggen we stap voor stap uit wat er bij dit proces komt kijken en waarom het belangrijk is.

Wat is een pacemaker en waarom moet deze worden verwijderd?

Een pacemaker is een klein apparaat dat onder de huid wordt geplaatst om het hartritme te reguleren. Een ICD heeft een soortgelijke functie, maar kan ook elektrische schokken toedienen bij hartritmestoornissen. Deze apparaten bevatten batterijen en elektronische onderdelen.

Na overlijden kan een pacemaker niet altijd in het lichaam blijven.

• Bij crematie is verwijdering verplicht, omdat de batterij kan ontploffen door de hoge temperaturen in de oven.
• Bij natuurbegraven (natuuruitvaart) mag een pacemaker eveneens niet in het lichaam blijven, omdat het milieu onnodig wordt belast door de batterij en metalen onderdelen.
• Alleen bij een traditionele begrafenis op een reguliere begraafplaats kan een pacemaker doorgaans blijven zitten, tenzij er andere redenen zijn om deze te verwijderen.

Wie verwijdert de pacemaker?

Het verwijderen van een pacemaker is altijd het werk van een ervaren uitvaartverzorger. Artsen of ziekenhuispersoneel doen dit niet: het behoort tot de taken van de uitvaartondernemer. Uitvaartverzorgers zijn speciaal opgeleid en werken volgens protocollen, zodat de overledene met respect wordt behandeld en de veiligheid tijdens de uitvaart is gewaarborgd.

Het proces stap voor stap

1. Constatering van overlijden

Een arts stelt het overlijden vast en geeft door dat er een pacemaker of ICD aanwezig is.

  2.   Overleg met nabestaanden

De uitvaartverzorger bespreekt met de familie wat voor uitvaart wordt gekozen: crematie, natuurbegraven of een reguliere begrafenis. Op basis daarvan wordt bepaald of de pacemaker moet worden verwijderd.

  3.  Verwijdering van het apparaat

• De handeling vindt meestal plaats in het uitvaartcentrum of mortuarium.
• De uitvaartverzorger maakt een kleine snede en verwijdert het apparaat zorgvuldig.
• De wond wordt netjes gesloten, zodat dit geen invloed heeft op de opbaring of afscheidsdienst.

  4.  Registratie en afhandeling

Na verwijdering registreert de uitvaartverzorger het apparaat. Nabestaanden kunnen ervoor kiezen de pacemaker mee naar huis te nemen als aandenken, of deze te laten afvoeren volgens de geldende milieuregels.

Wat kost het verwijderen van een pacemaker?

De kosten voor het verwijderen van een pacemaker zijn meestal inbegrepen in het basistarief van de uitvaart. Als de verwijdering complex is of buiten kantooruren plaatsvindt, kunnen er extra kosten zijn. Vraag dit na bij uw uitvaartondernemer.

Veelgestelde vragen:

Mag ik de pacemaker mee naar huis nemen?

Ja, nabestaanden mogen het apparaat in veel gevallen bewaren als herinnering. De uitvaartverzorger overhandigt het dan op een veilige manier.

Moet een pacemaker altijd worden verwijderd bij begraven?

Nee, alleen bij natuurbegraven is het verplicht. Bij een standaard begrafenis kan de pacemaker blijven zitten, tenzij de familie iets anders wenst of de uitvaartverzorger milieuredenen ziet.

Is de wond zichtbaar bij de opbaring?

Nee, uitvaartverzorgers werken zorgvuldig en sluiten de wond netjes, zodat er niets zichtbaar is voor nabestaanden.

De rol van de uitvaartverzorger

De uitvaartverzorger:

• Controleert direct na overlijden of er een pacemaker of ICD aanwezig is.
• Bespreekt met nabestaanden of verwijdering nodig is (crematie of natuurbegraven).
• Voert de handeling zorgvuldig uit en geeft nabestaanden desgewenst het apparaat mee.

Bij Uitvaartverzorging Puur Westland zorgen wij dat dit proces veilig en respectvol verloopt, zodat families zich volledig kunnen richten op het afscheid.

Vooraf vastleggen van wensen

Draagt u een pacemaker? Dan is het verstandig om tijdens een voorbespreking of in uw wilsbeschikking vast te leggen wat er na uw overlijden mee moet gebeuren. Zo voorkomt u onzekerheid voor uw nabestaanden.

Tot slot

Het verwijderen van een pacemaker na overlijden is een kleine maar belangrijke stap in de voorbereiding van een uitvaart, vooral bij crematie of natuurbegraven. Uitvaartverzorgers voeren deze taak discreet en respectvol uit, waarbij rekening wordt gehouden met de wensen van nabestaanden en milieuregels.